زندگينامه سهراب سپهری
شاعر، نقاش تولد ۱۵ مهر ۱۳۰۷، کاشان. درگذشت ۳ ارديبهشت ۱۳۵۹، تهران. اهل کاشانم. روزگارم بد نيست. تکه نانی دارم، خرده هوشی، سر سوزن ذوقی. مادری دارم، بهتر از برگ درخت. دوستانی، بهتر از آب روان. سهراب سپهری پس از طی تحصيلات شش ساله ابتدايی در دبستان خيام کاشان ( ۱۳۱۹ ) و متوسطه در دبيرستان پهلوی کاشان ( خرداد ۱۳۲۲ ) و به پايان رساندن دوره ی دو ساله ی دانشسرای مقدماتی پسران ( خرداد ۱۳۲۴ )، در آذز ۱۳۲۵ به استخدام اداره ی فرهنگ کاشان در آمد. در شهريور ۱۳۲۷ در امتحانات ششم ادبی شرکت نمود و ديپلم دوره ی دبيرستان خود را دريافت نمود. سپس به تهران آمد و در دانشکده ی هنرهای زيبای دانشگاه تهران به تحصيل پرداخت و هم زمان به استخدام شرکت نفت در تهران در آمد که پس از هشت ماه کار استعفا داد. سپهری در سال ۱۳۳۰ نخستين مجموعه ی شعر نيمايی خود را به نام « مرگ رنگ » انتشار داد. در سال ۱۳۳۲ از دانشکده هنرهای زيبا فارغ التحصيل شد و به دريافت نشان درجه ی اول علمی نيز نايل آمد. در همين سال در چند نمايشگاه نقاشی در تهران شرکت نمود و نيز دومين مجموعه ی اشعار خود را با عنوان « زندگی خواب ها » منتشر کرد. آنگاه به تاسيس کارگاه نقاشی همت گماشت. در آذر ۱۳۳۳ در اداره ی کل هنرهای زيبا ( فرهنگ و هنر ) در قسمت موزه ها شروع به کار کرد و در ضمن در هنرستان های هنرهای زيبا نيز به تدريس می پرداخت. در مهر ۱۳۳۴ ترجمه ی اشعار ژاپنی از وی در مجله ی « سخن » به چاپ رسيد. در مرداد ۱۳۳۶ از راه زمينی به کشورهای اروپايی سفر کرد و به پاريس و لندن رفت. ضمنا در مدرسه ی هنرهای زيبای پاريس در رشته ی ليتوگرافی نام نويسی نمود. وی همچنين کارهای هنری خود را در نمايشگاه ها به معرض نمايش گذاشت. حضور در نمايشگاه های نقاشی همچنان تا پايان عمر وی ادامه داشت. وی سفرهای ديگری به کشورهای جهان نمود. از آن جمله است: - سفر به ايتاليا ( وی از پاريس به ايتاليا می رود )؛ - سفر به ژاپن ( توکيو در مرداد ۱۳۳۹ ) برای آموختن فنون حکاکی روی چوب که موفق به بازديد از شهرها و مراکز هنری ژاپن نيز می شود؛ - سفر به هندوستان ( ۱۳۴۰ )؛ - سفر مجدد به هندوستان ( ۱۳۴۲، بازديد از بمبئی، بنارس، دهلی، اگره، غارهای آجانتا، کشمير )؛ - سفر به پاکستان ( ۱۳۴۲، تماشای لاهور و پيشاور )؛ - سفر به افغانستان ( ۱۳۴۲، اقامت در کابل)؛ - سفر به اروپا ( ۱۳۴۴، مونيخ و لندن )؛ - سفر به اروپا ( ۱۳۴۵، فرانسه، اسپانيا، هلند، ايتاليا، اتريش )؛ - سفر به امريکا و اقامت در لانگ آيلند ( ۱۳۴۹ و شرکت در يک نمايشگاه گروهی و سپس سفر به نيويورک )؛ - سفر به پاريس و اقامت در « کوی بين المللی هنرها » ( ۱۳۵۲ )؛ - سفر به يونان و مصر ( ۱۳۵۳ ). سهراب سپری مدتی در اداره ی کل اطلاعات وزارت کشاورزی با سمت سرپرست سازمان سمعی و بصری در سال ۱۳۷۷ مشغول به کار شد. از مهر ۱۳۴۰ نيز شروع به تدرسی هنرکده ی هنرهای تزئينی تهران نمود. در اسفند همين سال بود که از کليه ی مشاغل دولتی به کلی کناره گيری کرد. از جمله نمايشگاه های نقاشی که يا سهراب سپهری در آن ها حضور داشت، يا نمايشگاه انفرادی وی بودند، می توان به موارد زير اشاره کرد: - اولين دوسالانه ی تهران ( فروردين ۱۳۳۷ )؛ - دوسالانه ی ونيز ( خرداد ۱۳۳۷ )؛ - دو سالانه ی دوم تهران ( فروردين ۱۳۳۹، برنده ی جايزه ی اول هنرهای زيبا )؛ - نمايشگاه انفرادی در تالار عباسی تهران ( ارديبهشت ۱۳۴۰ )؛ - نمايشگاه انفرادی در تالار فرهنگ تهران ( خرداد ۱۳۴۱، دی ۱۳۴۱ )؛ - نمايشگاه گروهی در گالری گيل گمش ( تهران، ۱۳۴۲ )؛ - نمايشگاه انفرادی در استوديو فيلم گلستان ( تهران، تير ۱۳۴۲ )؛ - دوسالانه ی سان پاولو ( برزيل، ۱۳۴۲ )؛ - نمايشگاه گروهی هنرهای معاصر ايران ( موزه بندر لوهار، فرانسه، ۱۳۴۲ )؛ - نمايشگاه گروهی در گالری نيالا ( تهران، ۱۳۴۲ )؛ - نمايشگاه انفرادی در گالری صبا ( تهران، ۱۳۴۲ )؛ - نمايشگاه گروهی در گالری بورگز ( تهران، ۱۳۴۴ )؛ - نمايشگاه انفرادی در گالری بورگز ( تهران، ۱۳۴۴ )؛ - نمايشگاه انفرادی در گالری سيحون ( تهران، بهمن ۱۳۴۶ )؛ - نمايشگاه گروهی در گالری مس تهران (۱۳۴۷ )؛ - نمايشگاه جشنواره ی روايان ( فرانسه، ۱۳۴۷ )؛ - نمايشگاه هنر معاصر ايران در باغ موسسه گوته ( تهران، خرداد ۱۳۴۷ )؛ - نمايشگاه دانشگاه شيراز ( شهريور ۱۳۴۷ )؛ - جشنواره ی بين المللی نقاشی در فرانسه ( اخذ امتياز مخصوص، ۱۳۴۸ )؛ - نمايشگاه گروهی در بريج همپتن امريکا ( ۱۳۴۹ )؛ - نمايشگاه انفرادی در گالری بنسن نيويورک ( ۱۳۵۰ )؛ - نمايشگاهانفرادی در گالری ليتو ( تهران، ۱۳۵۰ )؛ - نمايشگاه انفرادی در گالری سيروس ( پاريس، ۱۳۵۱ )؛ - نمايشگاه انفرادی در گالری سيحون تهران ( ۱۳۵۱ )؛ - اولين نمايشگاه هنری بين المللی تهران ( دی ۱۳۵۳ )؛ - نمايشگاه انفرادی در گالری سيحون تهران ( ۱۳۵۴ )؛ - نمايشگاه هنر معاصر ايران در « بازار هنر » ( بال، سوييس، خرداد ۱۳۵۵ )؛ - نمايشگاه انفرادی در گالری سيحون تهران ( ۱۳۵۷ ). سهراب در آغاز کار شاعری تحت تاثير شعرهای نيما بود و اين تاثير در « مرگ رنگ » به خوبی مشهود است و در آثار بعدی او کم کم کارش شکل می گيرد و شعرش با ديگر شاعران هم دوره ی خويش متمايز می گردد. از جمله مجموعه شعرهای ديگر سهراب سپهری می توان به اين عنوان ها اشاره نمود: - آوار آفتاب ( ۱۳۴۰ )؛ - شرق اندوه ( ۱۳۴۰ )؛ - حجم سبز ( ۱۳۴۶ )؛ - هشت کتاب ( ۱۳۵۶ ). برخی از اشعار وی در سال های ۱۳۴۴ و ۱۳۴۵ در فصلنامه ی « آرش » به چاپ رسيد. سهراب سپهری در ارديبهشت ماه سال ۱۳۵۸ در بيمارستان پارس تهران به علت مبتلا بودن به بيماری سرطان درگذشت. طبق وصيت خودش، پيکر وی در صحن شرقی امامزاده عليمحمد باقر (ع) در قريه ی مشهد اردهال در کاشان ( اين صحن معروف به صحن سردار است. ) به خاک سپرده شد. منابع: - سخنوران نامی معاصر ايران، جلد سوم / سيد محمد باقر برقعی، ص. ۱۸۲۷ - ۱۸۲۶. - فرهنگ شاعران زبان پارسی از آغاز تا امروز / عبد الرفيع حقيقت ( رفيع )، ص. ۲۶۸. - يادمان سهراب سپهری / زير نظر محمد رضا لاهوتی و به کوشش ناصر بزرگمهر و ياری محمد وجدانی، چاپ اول. - چشمه ی روشن، ديداری با شاعران / دکتر غلامحسين يوسفی، چاپ سوم، ص. ۵۵۸ - ۵۶۷. - خلوت انس / مشفق کاشانی ( عباس کی منش )، چاپ اول، ص. ۲۰۵ - ۲۱۳. - سهراب سپهری، رضا مافی / گردآوری و تنظيم: مرکز هنرهای تجسمی. - آثار آل قلم، منتخب يازده قرن نظم و نثر فارسی / حميد گروگان، چاپ اول، ص. ۳۱۶. - مولفين کتب چاپی فارسی و عربی / خانبابا مشار، جلد سوم، ص. ۳۷۱ - ۳۷۲. - سهراب سپهری و نمايشگاه آثار او / اکبر تجويدی، سخن، دوره ی ۱۳، ش. ۲ ( خرداد ۱۳۴۱ )، ص. ۲۴۳ - ۲۵۰. - شعر معاصر ايران از بهار تا شهريار، جلد دوم / حسنعلی محمدی، ص. ۵۹۹ - ۶۰۵.
No comments:
Post a Comment